τεσσαρεσκαιδεκατίτες

Έτσι ονομάστηκαν από τα μέσα του 2ου αι. μ.Χ. οι χριστιανοί, οι οποίοι γιόρταζαν το Πάσχα στις 14 του εβραϊκού μήνα Νισάν, όταν κατά την παράδοση του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου σταυρώθηκε ο Χριστός. Οι υπόλοιποι χριστιανοί γιόρταζαν την πρώτη Κυριακή μετά τις 14 Νισάν. Τ. ήταν κυρίως οι χριστιανοί, που κατάγονταν από Ιουδαίους καθώς και εκείνοι, που ανήκαν στις Εκκλησίες της Δ. Μικράς Ασίας, στους οποίους είχε μεγάλο κύρος το τέταρτο Ευαγγέλιο. Έως το τέλος του 2ου αι. μ.Χ. η διαφορά αυτή σχετικά με την ημερομηνία τέλεσης του Πάσχα κανέναν δεν ενοχλούσε. Μάλιστα οι Μικρασιάτες χριστιανοί, που ζούσαν στη Ρώμη τηρούσαν αυτή τη διαφορά. Το 190 όμως ο πάπας Βίκτωρ θέλησε να επιβάλει τη συνήθεια της πλειοψηφίας στις μικρασιατικές Εκκλησίες και απείλησε, ότι θα σταματήσει την κοινωνία σε αυτές, σε περίπτωση, που δεν θα συμμορφώνονταν. Προκάλεσε όμως την έντονη διαμαρτυρία τους και την αποδοκιμασία των υπόλοιπων Εκκλησιών. Το ζήτημα της γιορτής του Πάσχα έλυσε οριστικά η A’ Οικουμενική Σύνοδος (325).

* * *

οι / τεσσαρεσκαιδεκατῑται, ΝΜ

εκκλ. χριστιανοί τής Μικράς Ασίας που γιόρταζαν το Πάσχα μαζί με τους Ιουδαίους στις 14 τού εβραϊκού μήνα Νισάν και οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν από τη Β' Οικουμενική Σύνοδο σχισματικοί.

[ΕΤΥΜΟΛ. < τεσσαρεσκαιδέκατος + κατάλ. -ίτης (πρβλ. παλαιοημερολογ-ίτης)].